«Παγκόσμια Ημέρα Alzheimer» - Στις 21 Σεπτεμβρίου, εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ.

Ο στόχος είναι να ενημερωθεί ο κόσμος για την ασθένεια αυτή.

Η νόσος περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1906 από τον Γερμανό ψυχίατρο και νευροπαθολόγο Αλόις Αλτσχάιμερ (1864-1915), εξ ου και η ονομασία της.

Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας και αποτελεί μείζον ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες.

Άνοια είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα συμπτώματα μιας μεγάλης ομάδας ασθενειών που προκαλούν σταδιακή παρακμή στη λειτουργία ενός ατόμου.

Είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει την απώλεια της μνήμης, διανοητικότητας, λογικής, κοινωνικότητας και αυτών που θεωρούνται φυσιολογικές συναισθηματικές αντιδράσεις. Τα περισσότερα άτομα με άνοια είναι προχωρημένης ηλικίας, αλλά παρόλα αυτά πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα περισσότερα ηλικιωμένα άτομα δεν παθαίνουν άνοια. Η άνοια δεν είναι μια φυσιολογική εξέλιξη των γηρατειών. Άνοια μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε άτομο, αλλά είναι συνηθέστερο μετά την ηλικία των 60-65 χρονών.

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές άνοιας και η καθεμία έχει τις δικές της αιτίες. 

Νόσος Αλτσχάιμερ

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η συνηθέστερη μορφή άνοιας. Είναι σταδιακή εκφυλιστική ασθένεια που προσβάλει τον εγκέφαλο. Καθώς τα κύτταρα του εγκεφάλου συρρικνώνονται ή εξαφανίζονται, μη φυσιολογικό υλικό συγκεντρώνεται ως "μάζα" στο κέντρο των εγκεφαλικών κυττάρων και "πλάκες" έξω απ' τα εγκεφαλικά κύτταρα. Αυτά παρεμποδίζουν τα μηνύματα μέσα στον εγκέφαλο, προκαλώντας βλάβη στις συνδέσεις μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων. Τα εγκεφαλικά κύτταρα τελικά πεθαίνουν και αυτό σημαίνει ότι το άτομο δεν μπορεί να θυμηθεί ή να αφομοιώσει πληροφορίες. Καθώς η νόσος Αλτσχάιμερ επηρεάζει την κάθε περιοχή του εγκεφάλου, ορισμένες λειτουργίες ή ικανότητες χάνονται.

Η Νόσος Alzheimer έχει τρία βασικά στάδια

Πρώιμο στάδιο

Συνήθως ένα άτομο στην πρώιμη φάση ανάπτυξης της νόσου Alzheimer:

• Έχει σταδιακά αυξανόμενη σύγχυση σχετικά με το πού βρίσκεται 
• Παρουσιάζει επίσης την τάση να χάνεται εύκολα
• Χάνει την ικανότητα να ξεκινάει δραστηριότητες με δική του πρωτοβουλία και χωρίς καθοδήγηση
• Αποφεύγει να αντιμετωπίσει νέες, μη οικείες καταστάσεις
• Παρουσιάζει καθυστερημένες αντιδράσεις και μειωμένη ικανότητα εκμάθησης.
• Αρχίζει να μιλά με πολύ αργότερο ρυθμό σε σχέση με το παρελθόν.
• Παρουσιάζει «φτωχή» κριτική ικανότητα και λαμβάνει λανθασμένες  αποφάσεις.
• Μπορεί να είναι κυκλοθυμικό και να έχει ενδείξεις κατάθλιψης, ενόχλησης και νευρικότητας.

Αυτά τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο έντονα όταν το άτομο βρίσκεται σε ένα καινούριο μέρος ή καλείται να αντιμετωπίσει ένα ασυνήθιστο ή πρωτόγνωρο γι' αυτό περιστατικό.

Μεσαίο στάδιο

Κατά το μεσαίο στάδιο της νόσου ο πάσχων:

• Δυσκολεύεται να αναγνωρίσει στενούς φίλους, ακόμη και μέλη της οικογένειάς του.
• Είναι ανήσυχος και περιπλανιέται.
• Έχει πρόβλημα σε απλές δραστηριότητες όπως την ανάγνωση και την  γραφή.
• Αντιμετωπίζει πρόβλημα με την οργάνωση των σκέψεών του σε λογική σειρά.
• Δυσκολεύεται να ντυθεί.
• Νευριάζει εύκολα, ενώ μπορεί να γίνει εχθρικό και μη διαθέσιμο για συνεργασία.
• Πιστεύει παράλογα πράγματα (παρακρούσεις), είναι καχύποπτο προς τους άλλους και ευερέθιστο.
• Χρειάζεται συνεχή επίβλεψη.
• Χάνει την αίσθηση του χρόνου.

Τελικό στάδιο

Στα τελικά στάδια της Νόσου Alzheimer ο ασθενής παρουσιάζει τα εξής συμπτώματα:

• Δεν μπορεί πλέον να κάνει μόνος του μπάνιο, να φάει, να ντυθεί ή να πάει τουαλέτα.
• Χάνει εύκολα την ισορροπία του και μπορεί να πέφτει συχνά
• Ενδέχεται να καθηλωθεί στο κρεβάτι ή σε αναπηρικό καροτσάκι.
• Χάνει την ικανότητα μάσησης της τροφής.
• Δεν μπορεί να επικοινωνήσει λεκτικά.
• Παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλη σύγχυση κατά τις βραδινές ώρες και  έχει αϋπνίες.
• Τέλος μπορεί να παρουσιάσει απώλεια ελέγχου ουροποιητικών σφιγκτήρων (ακράτεια).

Βιβλιογραφικές πηγές

“Διαγνωστικά Κριτήρια Από DSM-5” Ιατρικές εκδόσεις, 2015

Διαδικτυακοί τόποι

https://www.moh.gov.gr